دوشنبه 27 تير ماه سال 1390
اتفاق عجیبی که بورس را تحت تاثیر خود قرار داده است:
دخالت ناظر بازار در تعیین قیمت سهام پس از بازگشایی نماد
بازگشایی نماد شرکتهای فعال بورسی پس از توقف از قدیم الایام جزء معضلات و مشکلات بازار سرمایه کشور بوده که معمولاً محل بحث های متفاوت و گوناگونی نیز شده است چرا که به علت عدم اعمال محدوده دامنه نوسان در هنگام بازگشایی نماد، سهام شرکتها قابلیت نوسانات زیادی را دارد و همین موضوع می تواند سبب دستکاری قیمتی و ایجاد نوسانات مثبت و منفی تصنعی شود.
براساس گزارش بورس نیوز در بسیاری از نمادها تعداد سهامدار تأثیر گذار و عمده کم می باشد که این مسئله در کنار شناوری اندک سهام این شرکت ها می تواند دو عامل مهمی باشد برای افزایش و یا کاهش قیمت یک سهم با حجم معاملات اندک از همین رو مسئولین سازمان بورس به جهت جلوگیری از چنین اقدامات سفته بازانه ای ساز وکار آکشن را وضع کردند که بر طبق این روش پس از رقابت نیم ساعته طرفان عرضه و تقاضا و فزونی یک طرف برطرف دیگر قیمت سهام مشخص می شود .
اما مدتی است این قاعده هم دچار مشکل شده بطوریکه مدت نیم ساعت بدست ناظر سپرده شده و در هر لحظه که ناظر احساس کند تعادل در هر دو سوی معامله برقرار شده است نمادها باز می شود .
مثلاً طی هفته گذشته پیغام بازگشایی دونماد بیمه ای البرز و آسیا بر روی سایت مدیریت فن آوری بورس تهران منتشر شد که تنها در آخر وقت معاملات روز شنبه (90.04.25) شاهد بازگشایی نماد بیمه آسیا بودیم و بیمه البرز به معاملات روز آتی کشیده شد.اما نکته جالب و قابل توجه ، تعیین قیمت سهام بیمه آسیا تنها با 15 هزار سهم معامله می باشد.
از سوی دیگر طی معاملات روز شنبه 90.04.25 شاهد بازگشایی نماد دیگری بودیم که این موضوع با علامت سوال های زیادی در اذهان بازار روبرو شد .
بر این اساس نماد معاملاتی شرکت نفت پارس در اواسط معاملات روز مذکور با مکانیزم AUCTION بدون محدودیت نوسان قیمت آماده بازگشایی شد و از آنجائیکه این شرکت پس از تعدیل منفی سود سال 89 خود از 612 ريال به 135 ريال در پوشش سه ماهه سود پیش بینی شده خود نیز ناتوان مانده و 121 ريال زیان طی سه ماهه 90 محقق نموده درخواست های خرید برای سهام این شرکت از 180 تومان آغاز شد و رقابت بین خریداران و فروشندگان تا رقم 270 تومان نیز ادامه یافت که با توجه به افزایش تعداد فروشندگان قیمت تعادلی مجددا تا 205 تومان کاهش یافت اما در پایان ما حصل این رقابت ها تعیین قیمتی برای سهام نفت پارس بود که حتی یک لحظه هم در بین ارقام پیشنهادی خریداران و فروشندگان دیده نشده بود بطوریکه شرکتی همانند "شنفت" پس از تعدیلات مکرر منفی سود و شناسایی زیان در سه ماهه نخست سال جاری با 27 درصد افت قیمت با رقم 3100 ريال به تابلوی بورس بازگشت ، اما بنظر می رسد اتفاقاتی در این بین و در تعیین قیمت سهام شرکتها در روز بازگشایی نماد به وقوع می پیوندد که شک برانگیز بوده و شائبه دخالت ناظر بازار را به وجود می آورد .
بنابراین گزارش هنگامی که صحبت از روش آکشن و تعیین قیمت بدون محدودیت نوسان می شود یعنی عرضه و تقاضا با یکدیگر به رقابت پرداخته و قیمت سهام توسط طرفی که سنگین تر می باشد تعیین شده و سهام بازگشایی می شود اما نکته قابل توجه روند معاملات پس از بازگشایی و تعیین قیمت است که باید سهم طی یک تا یک و نیم ساعت معامله راه خود را پیدا کرده و روند آن مشخص شود در صورتیکه سهام شرکت نفت پارس در ساعت 11:58 دقیقه تعیین قیمت شد و یک دقیقه پس از مجاز بودن برای خرید و فروش با اتمام ساعات معاملات روبرو شد که در این بین تنها 36 هزار و 300 سهم معامله شد .
نکته دیگر آنکه چطور می شود سهامی که با رقابت بیش از 300 هزار سهمی در دو طرف خریدار و فروشنده روبروست در هنگام بازگشایی تنها با معامله 36 هزار و 300 سهمی مواجه شود بنظر می رسد این اتفاق در صورتی می تواند روی دهد که یا قیمت دستوری و با دخالت بیرونی تعیین شود و یا زمان کافی برای معامله سهم به سهامداران داده نشود که این موضوع با توجه به حضور مستقیم ناظر در تعیین زمان بازگشایی خود نوعی دخالت و جهت دادن به سهام محسوب می شود و جالب تر آنکه طی گفتگوهای که با کارگزاران و مدیران شرکتها داشته ایم در روز بازگشایی اغلب قیمتها با دخالت ناظر بازار و با توجه به شرایط شاخص بورس تعیین می شود .
حال سوال اینجاست که وقتی روشی برای بازگشایی نمادها معین می شود که مکانیزم خاص خودش را دارد آیا ناظر بازار می تواند در این مکانیزم بصورت گزینشی با توجه به شرایط بورس دخالت کند؟
اگر چه در برخی مواقع برخی نظارت ها به جهت عدم دخالت سهامدار عمده و تأثیر گذار در جهت دادن به قیمت سهام می باشد که این نیز به نوعی از اشکالات خود بورس است (می توان با عدم اجازه معامله به سهامدار عمده و تأثیرگذار در روز بازگشایی تعیین قیمت را بدست حقیقی ها و بازار سپرد) اما فراموش نکنیم که این سهامدار عمده شرکت است که در روزهای پس از بازگشایی روند سهام را مشخص می کند و می تواند قیمت سهم را حمایت کرده و یا برای آن صف فروش ایجاد نماید و قطعاً اگر قیمت سهام با آنچه سهامدار عمده انتظار دارد مطابقت نداشته باشد و یا با واقعیت تفاوت زیادی (مثبت و یا منفی) داشته باشد روند آتی سهم با مشکلاتی از سوی سهامدار عمده مواجه خواهد شد که دود آن تنها به چشم سهامداران خرد خواهد رفت .
از سوی دیگر طبق گفته کارگزاران و مدیران شرکتها هرگاه روند بازار برای مدتی صعودی می شود ناظر بازار دائماً در حال رایزنی با سهامداران عمده برای عرضه سهامشان و جلوگیری از رشد شاخص و قیمت سهام است و آنجائیکه روند نزولی می شود به جهت حمایت از شاخص بورس شاهد رفتارهای اینگونه در بازگشایی ها و دخالت ناظر هستیم .
براساس این گزارش در دستورالعمل توقف ها و بازگشایی های نماد شرکت ها شاهد برخی تبصره هایی هستیم که خود محل سوال های بسیاری می باشد به عنوان مثال در بحث توقف ها با اعمال نظر رییس سازمان بورس یک نماد می تواند تا جلب نظر و اعتماد رییس وقت سازمان متوقف بماند اما پس از اینکه نماد آماده بازگشایی شد اینجا نوبت به شرکت بورس و ناظر بازار می رسد تا با دخالت های خود روند قیمتی یک سهام را در روز بازگشایی تعیین کند . در نتیجه طی روند توقف و بازگشایی نماد یک شرکت بورسی سهامدار عمده تنها کسی است که دخالت نداشته و باید منتظر تصمیمی که برای آن گرفته می شود بماند و نکته جالب اینجاست که با بروز کوچکترین مشکلی این مدیران و سهامداران عمده شرکتها هستند که باید پاسخگوی سهامدارانشان باشند.
به هر حال آنچه که در این میان واضح است ، دخالت های ناظر بازار در تعیین قیمت سهام شرکتها سبب ایجاد بی تحلیلی ، قیمتهای غیر منطقی ، هیجانات کاذب و در نهایت بازاری غیر کارا می شود که نمونه آن پی بر ای 23 برای شرکت نفت پارسی است که با زیان قابل توجه مواجه شده است و این اتفاق را مدیون دخالت ناظر بازار در روز بازگشایی می باشد . حال باید دید در صورتیکه سهام مذکور با صف فروش مواجه شد ناظر دستور جمع آوری صف فروش را می دهد ؟اگر سهامداری با پی برای 23 سهام این شرکت را خرید و زیان کرد چه کسی پاسخگوی آن خواهد بود ؟
در پایان فارغ از آنکه قیمت سهام شرکتها به چه روشی ، مکانیزم آکشن و یا دخالت ناظر تعیین می شود از شرکت بورس تقاضا دارد تا به جهت تصمیم گیری آسان تر و مشخص نمودن استراتژی سرمایه گذاری از سوی سرمایه گذاران یکی از دو روش بالا را انتخاب نماید تا از این پس بر مبنای آن تصمیمات سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی لحاظ شود . |
روز بخير كاربر مهمان! 
تبادل
لینک هوشمند
